Poniżej przybliżyliśmy zagadnienia związane z zagrożeniami wynikającymi z ładowania i magazynowania baterii akumulatorowych kwasowo-ołowiowych wózków jezdniowych.
Dowiesz się z poniższego artykułu:
- jakie zagrożenie występuje podczas ładowania jak i magazynowania baterii,
- jaka jest różnica między stanowiskiem ładowania baterii akumulatorowych a pomieszczeniem,
- czy możesz usytuować miejsce ładowania baterii w magazynie lub na hali produkcyjnej,
- jakie wymagania przeciwpożarowe musi spełniać stanowisko ładowania baterii akumulatorowych,
- jakie wymagania przeciwpożarowe musi spełniać pomieszczenie ładowania baterii akumulatorowych,
- jak często dochodzi do pożarów lub wybuchów baterii,
- dlatego dochodzi do tych zdarzeń,
- jak zapobiegać pożarom i/lub wybuchom związanym z ładowaniem lub/i magazynowaniem akumulatorów/baterii.
Akumulatory trakcyjne kwasowo-ołowiowe
Jakie zagrożenie występuje podczas ładowania jak i magazynowania baterii?
Podczas ładowania wózków widłowych z akumulatorem trakcyjnym kwasowo-ołowiowym w wyniku elektrolizy wody przez prąd przeładowania wydziela się wodór i tlen.
Z tego powodu należy wyszczególnić następujące zagrożenia:
- zagrożenie pożarem przez wydzielające się ciepło: podczas ładowania akumulatora generowane jest ciepło w wyniku reakcji egzotermicznej. Zbyt duża ilość ciepła może prowadzić do pożaru,
- zagrożenie wydzielającym się wodorem o właściwościach wybuchowych: wodór jest lżejszy od powietrza i unosi się do góry. Dlatego podczas ładowania zawsze należy zapewnić odpowiednią wentylację. Jeżeli wskutek emisji do otaczającej atmosfery stężenie wodoru w powietrzu przekroczy 4%, powstaje mieszanina wybuchowa.
Stanowisko ładowania baterii a pomieszczenia do przechowywania i/ lub ładowania baterii akumulatorowych wózków jezdniowych
Czym jest stanowisko ładowania baterii akumulatorowych wózków jezdniowych?
Stanowisko stanowi wydzieloną część pomieszczenia magazynowego/produkcyjnego, która jest oznakowana i przystosowana pod ładowanie baterii.
Czym jest pomieszczenie do przechowywania i/lub ładowania baterii akumulatorowych wózków jezdniowych?
Pomieszczenie stanowi wiele stanowisk ładowania baterii akumulatorowych wózków jezdniowych i jest przeznaczona tylko i wyłącznie do tego celu. Pomieszczenie takie powinno być odpowiednio dostosowane do występującego zagrożenia np. między innymi w detekcję wodoru czy wentylację wyciągową miejscową.
Czy można wyznaczyć miejsce ładowania baterii w magazynie lub na hali produkcyjnej?
Nie ma obecnie żadnego bezpośredniego zakazu aby takie stanowisko umieścić w magazynie lub na hali produkcyjnej poza innymi pośrednimi zakazami i wytycznymi. Mimo wszystko musimy pamiętać, że pomieszczenia nie są z przysłowiowej gumy i w niektórych przypadkach chociażby 2 stanowiska mogą być dużym zagrożeniem i wymagać odrębnego pomieszczenia.
Wybierając odpowiednie miejsce na stanowisko ładowania baterii lub weryfikując wybrane miejsce musimy określić:
- czy w pomieszczeniu, w którym chcemy zorganizować stanowisko ładowania baterii jest odpowiednia przestrzeń zapewniająca bezpieczne warunki ewakuacji oraz dostęp do podręcznego sprzętu gaśniczego,
- czy stanowisko znajduje się w bezpiecznej odległości od: dróg transportu, źródeł zapłonu,
- czy jest możliwe zapewnienie wentylacji i detekcji wodoru,
- czy w pomieszczeniu znajduje się strefa zagrożenia wybuchem,
- czy stanowisko nie spowoduje utrudnienia w prowadzeniu akcji gaśniczej,
- czy w otoczeniu nie wstępują stanowiska pracy stwarzające zagrożenie pożarem,
- czy pomieszczenie i jego konstrukcja jest łatwopalna.
Wymagania przeciwpożarowe dla stanowisk ładowania baterii akumulatorowych
- Stanowisko powinno być wyraźnie wyznaczone i oznakowanie znakiem informacyjnym „miejsce ładowania wózków”, „zakaz używania otwartego ognia i palenia tytoniu”,
- Stanowisko powinno być wyposażone w wentylację miejscową wyciągową Ex z nawiewem zgodnie z wytycznymi normy PN-EN 62485-3 Wymagania bezpieczeństwa dotyczące akumulatorów i ich instalowania. Część 3: Akumulatory trakcyjne.
- Stanowiska powinny być wyposażone w system detekcji wodoru z systemem alarmowania,
- W obszarze min. 0,5 m od baterii należy zapewnić strefę bezpieczną – eliminując wszelkie możliwe źródła zapłonu w tym zapewnienie właściwości iskrobezpiecznych urządzeń elektrycznych w otoczeniu,
- W pomieszczeniu, w którym znajduje się stanowisko ładowania wózków widłowych zakazuje się prowadzenia prac z użyciem otwartego ognia w tym zgrzewanie a także spawanie lub cięcie przy pomocy elektronarzędzi. Prace pożarowo niebezpieczne przeprowadza się po uprzednim ich zabezpieczeniu i uzyskaniu pozwolenia,
- W pomieszczeniu, w którym znajduje się stanowisko ładowania wózków widłowych zakazuje się przechowywania gazów, cieczy i ciał stałych łatwopalnych jeśli nie została sporządzona odpowiednia ocena ryzyka wraz dokumentem zabezpieczenia przed wybuchem a także ocena ryzyka wybuchu,
- Jeśli stanowisko ładowania znajduje się w pobliżu 1m od dróg transportowych stanowisko należy zabezpieczyć za pomocą konstrukcji stalowej z oznakowaniem żółto-czarnym,
- Osoby zajmujące się ładowaniem wózków widłowych powinny zostać przeszkolone w zakresie bezpieczeństwa, w ramach instruktażu stanowiskowego, przed dopuszczeniem do wykonywania czynności związanych z ładowaniem akumulatorów,
- Stanowisko powinno być umieszczone z dala od dróg ewakuacyjnych,
- Przy stanowisku w maks. Odległości 5 m i min. 1 m należy zapewnić gaśnicę proszkową ABC min. 6 kg.
Wymagania przeciwpożarowe dla pomieszczeń ładowania baterii akumulatorowych
- Pomieszczenie powinno być wyraźnie wyznaczone i oznakowanie znakiem informacyjnym „miejsce ładowania wózków”, „zakaz używania otwartego ognia i palenia tytoniu”,
- Pomieszczenie powinno posiadać albo odpowiednią wentylację zapewniającą bezpieczne warunki albo stanowiska ładowania powinny być wyposażone w wentylację miejscową stanowisk wyciągową Ex z nawiewem zgodnie z wytycznymi normy PN-EN 62485-3 Wymagania bezpieczeństwa dotyczące akumulatorów i ich instalowania. Część 3: Akumulatory trakcyjne.
- Pomieszczenie lub stanowiska powinny być wyposażone w system detekcji wodoru z systemem alarmowania,
- W obszarze min. 0,5 m od baterii należy zapewnić strefę bezpieczną – eliminując wszelkie możliwe źródła zapłonu w tym zapewnienie właściwości iskrobezpiecznych urządzeń elektrycznych w otoczeniu,
- Zakazuje się prowadzenia prac z użyciem otwartego ognia w tym zgrzewanie a także spawanie lub cięcie przy pomocy elektronarzędzi. Prace pożarowo niebezpieczne przeprowadza się po uprzednim ich zabezpieczeniu i uzyskaniu pozwolenia,
- Zakazuje się przechowywania gazów, cieczy i ciał stałych łatwopalnych w pomieszczeniu magazynowania/ładowania baterii akumulatorowych,
- Należy zapewnić odpowiednie warunki ewakuacji z pomieszczenia
- Drzwi ewakuacyjne powinny otwierać się na zewnątrz pomieszczenia,
- Osoby zajmujące się ładowaniem wózków widłowych powinny zostać przeszkolone w zakresie bezpieczeństwa, w ramach instruktażu stanowiskowego, przed dopuszczeniem do wykonywania czynności związanych z ładowaniem akumulatorów,
- Stanowiska ładowania powinny być umieszczone z dala od wyjść ewakuacyjnych jeśli pomieszczenie posiada osobne wyjście ewakuacyjne prowadzące na zewnątrz budynku lub do innej strefy pożarowej,
- Regały magazynowe dla baterii akumulatorowych powinny nie zagradzać przejścia ewakuacyjnego lub uniemożliwiać bezpieczne wyjście z pomieszczenia,
- W pomieszczeniu należy zapewnić odpowiednią ilość środka gaśniczego,
- Ściany i podłoga pomieszczenia wykonana z materiału kwasoodpornego.
- W pomieszczeniu należy zapewnić prysznic bezpieczeństwa ze stacją do przemywania oczu,
- Należy zapewnić wydzielenie pożarowe pomieszczenia,
Jeśli obiekt wyposażony jest w system sygnalizacji pożaru należy rozważyć zastosowanie detektorów pożaru UV-IR ze względu na to, że wodór pali się bez widocznego płomienia.
Zapraszamy do obejrzenia “niewidzialnego” płomienia w poniższym wideo.
Jak często dochodzi do pożarów związanych z akumulatorami kwasowymi?
Do zdarzeń pożaru lub wybuchu dochodzi cały czas choć w obecnych czasach ze względu na coraz zwiększą dbałość o bezpieczeństwo pożarowe i bhp jest ich coraz mniej.
Dlaczego w ogóle do tych zdarzeń dochodzi?
Niestety przyczyny incydentalnych wybuchów i pożarów nie zawsze są badane a jeśli są to nie zawsze udaje się poznać winowajcę. Natomiast należy mieć na uwadze, że do większości zdarzeń wybuchu czy pożaru dochodzi w wyniku:
- czynnika ludzkiego np. nieprzestrzeganie zasad bhp i ppoż., brak odpowiednich szkoleń itd.,
- czynnika mechanicznego np. uszkodzenie akumulatora,
- awarie urządzeń peryferyjnych.
JAK ZAPOBIEGAĆ POŻAROM I/LUB WYBUCHOM ZWIĄZANYMI Z ŁADOWANIEM LUB MAGAZYNOWANIEM AKUMULATORÓW / BATERII KWASOWYCH
Aby zwiększyć bezpieczeństwo w obszarze stanowisk czy pomieszczeń ładowania akumulatorów / baterii należy:
- ocenić zagrożenie wybuchem stanowiska i/lub pomieszczenia
- zaprojektować i wyposażyć stanowisko i/lub pomieszczenie w odpowiednie rozwiązania i urządzenia
- ocenić ryzyko wybuchu
- sporządzić dokument zabezpieczenia przed wybuchem
- zapewnić odpowiednie szkolenia dla Pracowników
- przeprowadzać okresowe kontrole
- przed wprowadzeniem zmian w już istniejących stanowiskach czy pomieszczeniach należy przejść przez ww. punkty.
